EEN AFDRUK VAN DEZE KAART BESTELLEN? KLIK HIER
Deze schitterende kaart is van de hand van Jan Pietersz. Dou (1572 of 1573 - 1635). Deze beroemde en invloedrijke landmeter was zeer productief: er zijn meer dan 1150 kaarten van hem bewaard gebleven. Ook was hij de auteur van het eerste Nederlandse leerboek in de landmeetkunde én uitvinder van de 'Hollandse Cirkel', een precisie-instrument waarmee landmeters nauwkeuriger dan voorheen hoeken konden opmeten uitzetten. De Hollandse Cirkel verwierf bekendheid in heel Europa en werd tot ver in de eerste helft van de 19e eeuw gebruikt. In 1612 schreef de bedenker er een boekje over met als titel:
Tractaet vant maken ende Gebruyken eens nieu gheordonneerden Mathematischen Instruments.
Dou was vanaf 1597 stadslandmeter van Leiden. Voor die stad maakte hij in 1611 ook een plan voor de eerste grote uitbreiding na de Middeleeuwen. Ook voor metingen elders werd Dou regelmatig ingeschakeld. Deze kaart van de landen van Kromstrijen is daar een voorbeeld van. Maar hij werkte bijvoorbeeld ook voor de bedijking van de Beemster en voor een mogelijk nieuw kanaal van de Peel naar de Maas.
In 1631 werd Dou landmeter van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Na zijn dood in 1635 volgde zijn zoon hem op in die functie. Deze Jan Janszoon (ook wel Johannes) Dou zou de bekendste landmeter worden die het Hoogheemraadschap Rijnland heeft gehad. Die bekendheid dankt hij voor een belangrijk deel aan de kaart van het hoogheemraadschap die hij samen met Steven van Broeckhuysen maakte. Dat meesterwerk verscheen in 1647 en werd pas twee eeuwen later vervangen door een nieuwe kaart.
In de cartouche staat de volgende tekst:
Copije
Caerte van alle de Cromstrijensche Gronden Als Slijcken gorssen Aenwassen visscherijen en vogelerijen Alsmede de oude en de nieuwe Cromstrijense bedijckte landen met Afbeeldinge van alle de Dijcken weegen en Creecken so verre die binnen haer Respective Limiten sijn streckende alle Eertijts genaemt Numans Gorssen Mitsgaeders van alle plaetsen als landen diepten Aenwassen en ander Grense buiten de voor ? Respective limiten Aenschietende Gemaeckt bij Jan Pi[s] Dou geswooren Lantmeter begont den ix July Ano xvi[c] achtien ten versoucken van de gemene Ambachtsheeren en gront Eijgenaren van Cromstrijen Ofte Numans gorssen voor ? volgens D anwijsinge van Mr philips Cromstrijen Advocaat en Jacob Dassegnij bijde Ambachtsheere voorn daer toe gecommitteert. Alles Opte Cleijne maet gestelt en gefigureert naerde Conste van Geometrie te weeten de Slijckensande en platen so verre die met een gemeen Laech water drooch vallen. Ten oorconde Dese Onder teijk ? OnderStont J Pieters Doe
Bronnen:
- Koeman, C. (1985) Geschiedenis van de kartografie van Nederland
(tweede druk).- Wikipedia
Meehelpen om onze content ook in de toekomst gratis beschikbaar te houden? Doneer dan nu via deze knop!