Afbeeldingh van de Zype


Home | Kaarten | Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland | Afbeeldingh van de Zype
Afbeeldingh van de Zype
Datering: 1665
Bron: Rijksmuseum

EEN AFDRUK VAN DEZE KAART BESTELLEN? KLIK HIER

Al in de veertiende eeuw werden vergeefse pogingen gedaan om de Zijpe, destijds een wad- en kweldergebied, op de zee te veroveren. Halverwege de zestiende eeuw kwam renaissanceschilder en zakenman Jan van Scorel met een nieuw en ambitieus plan onder de naam “Nova Roma”. Op een fraaie kaart van het ingedijkte land had hij alvast zeven dorpen...

EEN AFDRUK VAN DEZE KAART BESTELLEN? KLIK HIER

Al in de veertiende eeuw werden vergeefse pogingen gedaan om de Zijpe, destijds een wad- en kweldergebied, op de zee te veroveren. Halverwege de zestiende eeuw kwam renaissanceschilder en zakenman Jan van Scorel met een nieuw en ambitieus plan onder de naam “Nova Roma”. Op een fraaie kaart van het ingedijkte land had hij alvast zeven dorpen ingetekend. Elk dorp droeg de naam van één van de zeven hoofdkerken van de heilige stad.
De uitvoering van het plan van Scorel verliep moeizaam. Uiteindelijk werd de zeearm pas in 1597 definitief drooggelegd. Daarmee was de eerste grote droogmakerij in Noord Holland een feit: er onstond maar liefst 7600 ha nieuw land.
Dankzij de opgedane ervaringen volgden de grootschalige inpolderingen elkaar daarna in snel tempo op: Wieringerwaard (1612), Beemster (1612), Purmer (1623), Wijdewormer (1626), Heerhugowaard (1631) en Schermer (1635).
 
In de cartouche rechtboven wordt vermeld dat de polder “opnieuws  gemeten ende gekarteert” is door Jan Dirks Zoutman, “geadmitteert lantmeter tot Alckmaar”. De kaart is gegraveerd door Reinier Persijn.

Zoutman was, behalve landmeter, ook een gerenommeerd ‘afsetter’: iemand die gedrukte en handgetekende kaarten inkleurde. Hij is vooral bekend geworden door zijn bijdrage aan de verzamelatlas van Laurens van der Hem, een Amsterdamse miljonair voor wie alleen het beste goed genoeg was.   
 
Bronnen:
Canon van de Noordkop
Koeman, C. (1985) Geschiedenis van de kartografie van Nederland (tweede druk)

Zie ook kaart 594 en de zeer uitgebreide informatie over de cartografie van de Zijpe en omgeving op de website van het Zijper Museum.  
 



Meehelpen om onze content ook in de toekomst gratis beschikbaar te houden? Doneer dan nu via deze knop!

 

 
Lees meer