EEN AFDRUK VAN DEZE KAART BESTELLEN? KLIK HIER
Deze ingekleurde kaart van Bolsward in vogelvluchtperspectief is van de hand van de beroemde landmeter en cartograaf Nicolaes Geelkercken. Geelkercken maakte de kaart voor het boek “Rerum Frisicarum Historia” van de Groninger geleerde Ubbo Emmius. Dat boek verscheen in 1616, twee jaar nadat Ubbo Emmius, als medestichter, de eerste rector werd van de Groninger universiteit. Geelkercken maakte voor het boek ook kaarten van de andere 10 Friese steden.
Van Geelkercken (ca. 1585 -1656) was een veelzijdig en zeer productief kaartenmaker. Van 1603 tot 1628 werkte hij afwisselend in Amsterdam en Leiden. Zijn bekende vogelvluchtkaarten van de elf Friese steden maakt hij in zijn Leidse periode. De kaarten die Geelkercken maakte van Dokkum en Stavoren zijn ook op deze website te vinden.
Klik hier om zijn kaart van Dokkum te bekijken en
klik hier voor zijn kaart van Stavoren.
In 1628 kreeg Geelkercken een aanstelling als assistent van de ‘ordinaris landmeter van het vorstendom Gelre en het Graafschap Zutphen’, Bernard Kempinck, die hij twee jaar later opvolgde. Tot aan zijn dood bleef Geelkercken in vaste dienst werkzaam voor de Gelderse overheid, waarna zijn zoon Isaac hem opvolgde. In Gelderland maakte hij onder meer de
Kaart van de wildbaan ten noorden van Rheden en Dieren.
Bolsward is ontstaan op een drietal terpen. De oudste daarvan dateert van voor het begin van de jaartelling. Dankzij de ligging aan de Middelzee en de verbinding met de Zuiderzee via de Marneslenk had Bolsward in de middeleeuwen een strategische handelspositie. Ook toen de Middelzee en de Marneslenk langzamerhand dichtslibden bleef de stad (via kleinere waterwegen) goed bereikbaar en kon het zich ontwikkelen tot een belangrijk handelscentrum. In 1455 kreeg Bolsward stadsrechten.
Bolsward dankte zijn bloei ook aan zijn deelname aan de Hanze, een handelsverbond van steden in Duitsland, Nederland, België, Polen, Noorwegen en de Baltische Staten. In Nederland was een aantal steden langs de IJssel lid, maar ook bijvoorbeeld Groningen, Tiel en Roermond. De enige andere Friese Hanzestad was Stavoren.
De overlay van de kaart van Geelkercken in Google Maps laat prachtig zien dat de stedenbouwkundige structuur van Bolsward nog grotendeels dezelfde is als aan het begin van de zeventiende eeuw. De afwijkingen tussen de overlay en de bestaande situatie hebben over het algemeen niet te maken met veranderingen in de structuur van de stad, maar met de (naar huidige maatstaven) onnauwkeurigheid van de kaart van Geelkercken.
Meehelpen om onze content ook in de toekomst gratis beschikbaar te houden? Doneer dan nu via deze knop!